Aman jako kraina dobra

Aman, czyli w języku quenya, tzw. Wysokiej Mowie, bądź Starodawnej Mowie, tzw. elfiej łacinie, w której Tolkien stworzył nazwy dla nazw geograficznych swoich powieści, znaczy “Błogowsławiony i wolny od zła” kraj, który miał być zamieszkiwany przez elfy.

Przed Przemianą Świata dokonaną pod namową Saurona przez króla Ar-Phárazôn Złotego, władcę Númenoru, Arda była płaska. Wówczas to Aman znajdował się na zachód od Śródziemia, był styczny do Morza Zewnetrznego na zachodniej krawędzi świata, bo taka wówczas istniała.

Przemiana Świata i krainy Amanu:

Ponieważ po Przemianie Świata Arda stała się kulą, ludzie nie mają już dostępu do Amanu, bo ziemia uległa zmniejszeniu. Stał się królestwem rzeczy ukrytych, co jest kolejnym wątkiem gnostycznym i perskim. Poszczególne nazwy krain Amanu także w swoich nazwach zawierają cząstki perskie i nazwy środkowo-azjatyckie lub bliskowschodnie, tak jakby autor chciał oddać w ten sposób hołd starożytnym ludom i kulturom. Należą do nich:

– Araman, porównanie do ludu Arama – Aramejczyków). W powieści głownie góry i pustkowie.

– Avathar, co tu oznacza cienie, choć nazwa jest łudząco podobna do nazwy wioski Avatar w północno-irańskiej prowincji Qazvin. W tym fantazyjnym Amanie nie mieszkali tam ludzie, jedynie wielka pajęczyca, Imgolianta.

– Calacirya – może odnosić się do Celtów. Tutaj część Eldamaru, będącego w czasie Lat Drzew w objęciach światła dwóch Drzew Valinoru.

– Eldamar – zawiera w sobie nazwę starożytnego Elamu. Tutaj nazwa oznacza dom elfów, i w oryginale brzmi Faerie.

– Oiomúrë, jako część Aramanu, pokryta zawsze, jak sugeruje jej nazwa gęstą mglą.

– Valinor, stanowiący centralną część Amanu; to wszystkie ziemie, które nie są dostępne dla ludzi;

Osady Amanu:

– Alqualondë – miasto portowe, w którego porcie znajdowały się statki na kształt łabędzi, ze złotymi dzibami i oczami. To od nich wzięła się nazwa miejscowości, oznaczająca właśnie Łabędzią Przystań.

– Formenos, czyli Forteca Północy;

– Ilmarin, nazwa oznaczająca Pałac Wysokich Nieb, gdyż władcy ze swoich tronów mieli widok na niemal całą Ardę;

– Tirion, czyli Wielka Wieża Strażnicza, znane również jako Kôr, na wzgórzu Túna, z którego można było obserwować gwiazdy na niebie, co w dolinach nie było możliwe ze względu na blask drzew. Z wieży w centrum miasta drogę żeglarzom wskazywała srebrno-świetlna latarnia.

– Valimar, Dom Valarów, wyróżniające się kopułami ze srebra, bramami ze złota oraz licznymi dzwonami.

Poza tym na uwagę w Amanie zasługują Domy Umarłych, tudzież Sale Oczekiwania, gdzie wędrowały duchy zmarłych elfów i ludzi. Natomiast do Ogrodów Lorien mogli uczęszczać mieszkańcy Amanu pragnący odpocząć. Mahanaxar zaś był Kręgiem Przeznaczenia z tronami Valarów, gdzie ci odbywali narady, po których zapadały ważne i istotne decyzje.